بَاب
الدُّنُوِّ
مِنْ
الْإِمَامِ
عِنْدَ الْمَوْعِظَةِ
224-226. Mev'iza
(Hutbe) Anında İmama Yakın Olmak
حَدَّثَنَا
عَلِيُّ بْنُ
عَبْدِ
اللَّهِ حَدَّثَنَا
مُعَاذُ بْنُ
هِشَامٍ
قَالَ وَجَدْتُ
فِي كِتَابِ
أَبِي
بِخَطِّ
يَدِهِ وَلَمْ
أَسْمَعْهُ
مِنْهُ قَالَ
قَتَادَةُ
عَنْ يَحْيَى
بْنِ مَالِكٍ
عَنْ
سَمُرَةَ
بْنِ
جُنْدُبٍ
أَنَّ نَبِيَّ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ
احْضُرُوا
الذِّكْرَ
وَادْنُوا
مِنْ
الْإِمَامِ
فَإِنَّ
الرَّجُلَ
لَا يَزَالُ
يَتَبَاعَدُ
حَتَّى
يُؤَخَّرَ
فِي الْجَنَّةِ
وَإِنْ
دَخَلَهَا
Semure b. Cündüb
(r.a.)'den Resûlullah (s.a.v.)'in şöyle buyurduğu rivayet edildi: "Zikri
(hutbeyi) dinleyiniz. İmam'a yakın durunuz. Çünkü insan (imam'dan) uzak kalmaya
devam eder, o kadar ki, cennet'e girse bile, orada (girmekte veya derece
yönünden) geri bırakılır.
İzah:
Hâkim, el-Müstedrek, I,
289; Beyhakî, es-Sünenu'l-bübrâ, III, 238.
Terceme ettiğimiz
kısımda görünmemekle beraber, hadisin senedinden Muâz b. Hişâm'ın bu hadisi
babasının el yazısı ile yazılmış bir kâğıttan rivayet ettiğini anlıyoruz. Bu
usulle yapılan hadis rivayetine "Vicâdet" denilir.
Vicâdet: Bir kimsenin
görüşüp yazısına aşina olduğu, kendini iyice tanıyıp itimad ettiği bir hocanın
hattıyla bir hadis bulmasına vicâdet denilir. Bir kişi hocayı görmediği halde
bu yazının ona ait olduğunu kat'i olarak bilirse, durum yine aynıdır.
Vicâdet yolu ile elde
edilen hadisleri hüccet olarak almak caizdir,
Hadis-i şerifte hutbe
manasına (zikir) kelimesi kullanılmıştır. Çünkü hutbe içerisinde zikir de
mevcuttur. Yani zikir hutbenin bir cüz'üdür.
Cuma hutbesinde hazır
olmak ve imamın konuştuklarını iyice anlayabilmek için imamın yakınında durmak
hadisin konusunu teşkil etmektedir.Tabiî hutbenin başında camide olmak ve yer
bulup minberin yakınına otu rabilmek camiye erken gelmeyi gerektirir. O halde
bu hadis, dolayısıyla camiye erken gitmeyi de teşvik etmektedir.
Rivayetin devamında
kişinin camiye gelmekte gecikmesinin ve imamdan uzaklaşmasının, cennete
girmekte gecikmesine, cennete girse bile, derece yönünden geride kalmasına
sebep olacağı bildirilmektedir. Hadisteki "Cennete girse bile"
ifâdesi imamdan uzakta durmanın Cennete girmeye mani olacağı tarzındaki
vehmleri defetme için getirilmiştir.